Liseberg

Göteborg, Zweden

“Unieke Scandinavische sfeer, knappe collectie attracties”

Een goedemorgen vanuit Göteborg, de op een na grootste stad van Zweden. Als je me vraagt of er hier iets te beleven valt, dan zeg ik ja. Want hoewel Göteborg de romantiek van Stockholm of Kopenhagen niet evenaart, heeft de stad genoeg te bieden voor een korte citytrip. We kuierden gisteren langs een schilderachtig kanaal, we ontdekten het fijne Kungsparken en we spendeerden een klein fortuin in de hippe cocktailbar Heaven 23. Allemaal heel fijn, maar mijn ultieme Göteborg-adresje ligt een beetje verderop. Aan de overkant van de straat vinden we namelijk de hoofdingang van een Europees toppretpark. We gaan naar Liseberg en ik heb er ontzettend veel zin in.

Zweden is tijdens de hele coronaperiode een buitenbeentje geweest. Men koos een ogenschijnlijk milde aanpak waarbij de horeca open bleef en de Zweden mochten gewoon een stapje in de wereld zetten. De pretparksector werd – verrassend genoeg – wel zwaar gestraft: grote Zweedse pretparken bleven tijdens het hele seizoen 2020 gesloten en ook in 2021 werd de oorspronkelijke datum niet gehaald. In het geval van Liseberg vond de openingsdag pas op 3 juni plaats, na een verplichte sluiting van ruim 500 dagen. Het is daarom niet verwonderlijk dat Liseberg op dit moment ontzettend populair is. Het park geraakt deze zomer dagelijks uitverkocht en ook voor de komende weken slinkt de beschikbaarheid aan een razend tempo. Ga je in 2021 nog naar Göteborg en wil je Liseberg sowieso bezoeken? Reserveer je toegangskaart dan liever vandaag dan morgen.

Zweedse pretparken verschillen in meerdere opzichten van hun tegenhangers in Centraal- en Zuid-Europa. Ten eerste zijn betaalspelletjes een onderdeel van de lokale pretparkcultuur. Liseberg en Gröna Lund werden bijvoorbeeld volgepropt met loterijkramen die hun winnaars belonen met gigantische chocoladerepen of snoepjesdozen. Ten tweede openen de stadspretparken doorgaans wat later dan wij gewend zijn. Als professionele langslaper ben ik dus tevreden, want we moeten pas rond elf uur aan de toegangspoort staan. Omdat er ook op dit vroege uur al behoorlijk wat volk op de been is, besluiten we vervolgens om snel een topattractie af te vinken. En die vinden we… bovenop de berg.

Onze eerste halte is Helix, een iconische lanceerachtbaan van Mack Rides. Sinds zijn opening in 2014 oogst Helix bijna uitsluitend lovende commentaren. Alleen al naar deze coaster kijken, is een puur plezier. De tracks van Helix werden sierlijk op een bergflank gebouwd en de baan heeft heel wat interactie met nabijgelegen flat rides, de log flume en Lisebergbanan. Wanneer we de heuvel (met behulp van roltrappen) beklimmen en vervolgens de wachtrij betreden, gaat het visuele feestje onverminderd verder. De wachtruimte van Helix is namelijk adembenemend knap. Ik kan me goed inbeelden dat velen deze industriële setting te clean of afstandelijk vinden, maar ik ben er helemaal weg van. De wandelpaden lijken te zweven, de belichting is cool en IMAscore’s trendy beats maken het helemaal af. Wachten voor Helix is dus geen straf.

Ik ontdekte Helix tijdens het openingsjaar en de operations verliepen toen vlot. Het gemiddelde tempo van Europa-Park werd weliswaar niet geëvenaard, maar al bij al was er geen reden tot klagen. Anno 2021 is dat helaas anders. Sterker nog: het gaat vandaag ronduit traag bij Helix. De baan heeft drie treinen, maar vaak staan die netjes achter elkaar geparkeerd in het station en de eindremmen. Het personeel slaagt er gewoonweg niet in om een goede flow te bereiken, dus de rij vordert traag. Tijdens een groot deel van de dag wordt er bij Helix bijgevolg een wachttijd van 80 minuten voorspeld, maar vanochtend kunnen we gelukkig na 20 minuten plaatsnemen. En de ritervaring? Die blijft even geniaal als ik me herinnerde. Ik hou van de originele start, van de intense airtime en van die krachtige helix vlak voor de tweede lancering. Eigenlijk heeft Helix alles wat ik zoek in een achtbaan: soepelheid, een voldoende lange ritduur en veel variatie. Het is een feit dat de acceleraties gerust heftiger mochten, maar een immens probleem is dat in mijn ogen niet. Voor mij is Helix dus zonder twijfel een van de meest volmaakte rollercoasters van Europa… en misschien wel van de planeet.

De lay-out van Helix is behoorlijk uitgestrekt en je kruist tijdens de rit heel wat andere attracties. In de categorie flat rides raas je maar liefst langs drie verschillende exemplaren. Eerst en vooral is er AtmosFear, een vrijevaltoren die vlak naast het station van Helix te vinden is. De wachtruimte van AtmosFear bevat dezelfde industriële sfeer als die van Helix en nogmaals mag het resultaat gezien worden. Ook het uitzicht vanuit de gondel is zonder meer indrukwekkend. AtmosFear staat bovenop een heuvel en lijkt daardoor nog gigantischer dan hij al is. De eigenlijke valervaring is, gek genoeg, relatief braaf. Ik wil niet zeggen dat het een makke ride is, maar onze eigen Dalton Terror voelt toch beduidend intenser aan. Geen idee hoe dat komt.

De andere flat rides op de heuvel zijn Uppswinget en AeroSpin, respectievelijk een schommelattractie en een vliegtuigmolen. Die laatstgenoemde is een variant op de Gerstlauer Sky Fly, de doe-het-zelf-attractie die je tegenwoordig op vele plekken vindt. Liseberg koos voor een prominente locatie, maar verder oogt de ride eerder goedkoop. Ook Uppswinget kreeg weinig of geen decoratie, maar deze Screamin’ Swing van S&S heeft dat helemaal niet nodig. Beschouw het als een gemoderniseerd schommelschip, al bieden de zitjes meer vrijheid en is de rit krachtiger. En hoewel ik doorgaans niet van monotone schommelbewegingen houd, is Uppswinget een bizar leuke thrill ride. Het feit dat er zelden een rij voor staat, is extra mooi meegenomen.

Helix is sinds 2014 de koning van de berg, maar dit was ooit anders. Twee decennia eerder opende namelijk reeds Lisebergbanan, een klassieke Zierer-achtbaan. Alleen al de statistieken van deze in 1987 geopende terrain coaster zijn imposant. De track is ruim 1,3 kilometer lang, 45 meter hoog en de topsnelheid ligt op zowat 80 kilometer per uur. Klinkt allemaal spectaculair, al blijft Lisebergbanan in eerste instantie een familieachtbaan. Voor de ultieme thrill moet je hier niet zijn, maar het fungehalte ligt erg hoog. Bovendien rijden de treinen zelfs na al die tijd nog best soepel en de totale capaciteit is immens. Lisebergbanan verdient dus alleen maar lovende woorden en dat krijgt ie bij deze ook. Fan-tas-tisch!

In deze coronatijden hebben alle pretparken maatregelen genomen. Dat geldt ook in Liseberg, al zou je op het eerste zicht vermoeden dat het virus hier niet bestaat. Mondmaskers zijn bijvoorbeeld uit den boze, al is dat in heel Zweden het geval. Zelfs in luchthavens, treinen of krappe ruimtes wordt er gek opgekeken wanneer je zo’n mondmasker draagt. Uiteraard is ook Liseberg een soort mask-free zone, wat voor een Belg toch enigszins ongewoon aanvoelt. De afstandsregels worden hier weliswaar iets beter opgevolgd dan in andere Europese landen, maar helemaal perfect loopt het ook weer niet.

Omwille van corona zijn vele parken gaan experimenteren met virtuele wachtrijen. Gardaland doet dat met de Qoda-app en Europa-Park heeft VirtualLine. Ook Liseberg sprong mee op de kar en heeft tegenwoordig zijn Virtuell Kö. Het systeem is goed vergelijkbaar met de versie van Europa-Park. Er is namelijk nog steeds een gewone rij, die op elk moment van de dag toegankelijk blijft. Bovendien is het contingent voor virtuele wachtenden beperkt, waardoor de normale rij relatief vlot blijft opschuiven. Ik ben dus fan van de Virtuell Kö, al is er nog enige finetuning nodig. In het huidige systeem moeten er namelijk geen toegangskaarten aan de app gelinkt worden. Gevolg: je kan per telefoon een andere virtuele rij reserveren voor meerdere personen. Wij zijn met z’n vieren en hebben bijgevolg haast continu vier verschillende reserveringen lopen. Leuk meegenomen voor ons, maar helemaal eerlijk lijkt het systeem niet.

Een van de attracties waarbij Virtuell Kö zijn nut bewijst, is Underlandet. Deze dark ride is de nieuwste attractie van Liseberg en hij is razend populair bij families met jonge kinderen. Zij moeten vanmiddag veel geduld oefenen, terwijl wij met onze boarding-groep rechtstreeks mogen doorlopen. Underlandet vertelt een verhaal over het ondergrondse laboratorium van Kanne, het groene Liseberg-konijn. Hij werkt er aan allerlei uitvindingen, maar een slechterik doet zijn best om de ideeën te stelen. Het geheel wordt mooi vertaald naar kleinschalige, doch fijne scènes vol leuke visuele effecten. Daarnaast heeft Liseberg een catchy soundtrack voorzien en de voorshow doet me zelfs (bescheiden) terugdenken aan Journey to the Center of the Earth in Tokyo DisneySea. Al bij al scoort Underlandet hoge punten in mijn ranking. Dit is niet de coolste dark ride van Europa, maar het past perfect in Liseberg. Bovendien is Underlandet heel wat kwalitatiever dan Sagoslottet, de sprookjesrondrit die in 2017 uit het park verdween.

Underlandet is de nieuwe blikvanger van Kaninlandet, een kinderzone. Ik zou durven beweren dat dit gebied een pareltje is, want het materiaal- en kleurgebruik is prachtig. Liseberg plantte er ook nog aanzienlijk wat groen tussenin, dus visueel ben ik hier ten zeerste onder de indruk. Er staat ook een heel fijne collectie attracties, al zijn dit uiteraard niet de dingen waarvoor je als dertiger naar Liseberg reist. We maken een rondje in de schattige bootvaart Morotresan, maar de meeste andere rides worden overgeslagen. De wachtrijen in Kaninlandet zijn ‘s namiddags namelijk lang. Er blijken veel gezinnetjes in Liseberg te zijn, dus het is hier over de koppen lopen. Creditjagers moeten overigens in Kaninlandet zijn voor ritjes op twee familieachtbanen, maar die deden wij gelukkig tijdens een eerder bezoek al.

In de oostelijke uithoek van Liseberg ligt een soort havengebiedje. Supergezellig en mooi, maar op het eerste zicht vind je hier geen rides. Vergis je echter niet, want achter de pakhuisgevels schuilt een van de meest bejubelde attracties van het hele park: Spökhotellet Gasten. Het is misschien een beetje vreemd dat exact ik zo positief ben over dit doorloopspookhuis. Halloween is immers niet m’n favoriete seizoen en zulke mazes kunnen me doorgaans gestolen worden. Toch wist Spökhotellet Gasten me in 2018 te overtuigen dankzij het erg sterk uitgevoerde thema. Dit is niet gewoon een griezelige walk-through met acteurs, maar het is een thematische totaalervaring. Ik heb dus heel veel respect voor het brein achter dit spookhotel en ik geniet vandaag opnieuw met volle teugen van deze sfeervolle attractie. Ook hier komt de Virtuell Kö trouwens goed van pas, want we mogen een rij van 50 minuten skippen.

Je zag het misschien al op de foto’s, maar het is vandaag niet bepaald stralend weer in Göteborg. De ochtend en de avonduren verlopen droog, maar tussendoor moeten we rekening houden met felle (onweers)buien. Een groot genie zei ooit “You have the weather not in the hand” en we laten het herfstachtige weer niet aan ons hart komen. Maar of we vandaag waterattracties doen? Neen, daarvoor is het echt een paar graden te fris. Ik bedank dus vriendelijk voor ritjes op Kållerado en Flume Ride, weliswaar met enige pijn in het hart. Ik herinner me namelijk dat Kållerado een zeer solide rapid river met een schitterende ligging is, en dat Flume Ride overtuigt dankzij z’n originele lay-out. Deze boomstammenbaan werd prachtig tegen de heuvel aangebouwd en er is veel interactie met andere attracties en achtbanen. Daarnaast is het fijn dat alle sensatie zich in de laatste dertig seconden van de rit concentreert. Na drie minuten gezapig rondvaren en lifthills beklimmen, werden er op het einde namelijk twee grote drops en een mini-afdaling achter elkaar geplaatst. Heel bijzonder ding, maar de bijhorende splash hoef ik vandaag echt niet van dichtbij te zien.

Het thematische niveau van Liseberg is tijdens het afgelopen decennium danig opgekrikt. Vroeger werden attracties hier nauwelijks aangekleed, maar tegenwoordig levert het park behoorlijk sterke prestaties. Naast Kaninlandet en dat havengebiedje is vooral de mythologische hoek vermeldenswaardig. Deze zone bevat niet alleen een hele resem betaalspelletjes, maar het is ook de thuishaven van drie iconische rides. Eentje daarvan moeten we vandaag noodgedwongen missen. Balder blijkt namelijk de hele maand augustus buiten gebruik. Voor de first timer in onze groep vind ik het zonde dat deze wooden coaster gesloten is. Balder is een van de beroemdste rides in Liseberg en hij ziet er imposant uit. Puur persoonlijk treur ik echter geen moment. Tijdens mijn eerste bezoek was Balder een fantastische baan, maar in 2018 vond ik ‘m plots verrassend bedeesd. De bakken airtime waar deze coaster zijn faam aan dankt, leken plots spoorloos verdwenen. Houten achtbanen van Intamin leveren bovendien niet het meest authentieke gevoel, dus m’n liefde voor Balder is sindsdien eerder koel.

Intamin heeft in het verleden al goede zaken gedaan met Liseberg. Het bedrijf mocht onder meer Balder, de vrijevaltoren en Kanonen leveren. In 2017 werden de Zwitsers nogmaals ingeschakeld voor Loke, een zogenaamde Gyro Swing. Dit is een reuzenschommel met een draaiende gondel die een maximale hoogte van 42 meter bereikt. Normalerwijze draait mijn maag automatisch om van zulke machines, maar drie jaar geleden werd ik subtiel gedwongen om een ritje te maken. En wat bleek? Loke was een topmachine en dat bevestigt hij vandaag opnieuw. Het ding bevat verrassend veel power en genereert meer kriebels dan menig achtbaan. Daarnaast creëerde Liseberg ook een zeer aangename omkadering, waardoor Loke bij de topattracties van het park gerekend mag worden. Wel even opletten voor de wachttijden, trouwens. Wij mogen dankzij Virtuell Kö rechtstreeks boarden, maar de gewone rij bedraagt vaak 40 minuten of meer.

Het mythologische gebied is er voor de sensatiezoekers. Balder en Loke zijn klinkende namen in dat segment, maar de absolute blikvanger is Valkyria. Het is vandaag niet de eerste keer dat ik deze B&M Dive Machine in levenden lijve aanschouw: in juli 2018 waren de baan en z’n decoratie reeds zo goed als klaar. Helaas moesten we ons toen tevredenstellen met het uitzicht op testritten, want Valkyria opende uiteindelijk een dikke twee weken na ons bezoek. Ik greep dus naast de Europese B&M Bingo, maar vandaag is het lot me gunstiger gezind. Met de virtuele rij mogen we nogmaals wachttijdloos plaatsnemen, om vervolgens te ontdekken dat Valkyria een rollercoaster van de bovenste plank is. De vijftig meter diepe afdaling is natuurlijk briljant, maar ik word vooral aangenaam verrast door het comfort. De treinen van deze baan razen met een ongelooflijke souplesse door de baan en het ‘nieuwe’ beugelsysteem (dat doorgaans weinig lof krijgt) stoort me niet. Ook qua aankleding weet Valkyria te overtuigen: men voorzag een fraai station en er weerklinkt een epische soundtrack door de wachtruimte. Net zoals dat bij Helix het geval is, moet ik trouwens wel een opmerking maken over de capaciteit. Ook hier zijn de operations immers ronduit traag, ondanks het feit dat er drie treinen op de rails staan. Geen slecht woord over de hartelijkheid van het Liseberg-personeel, maar een beetje meer punch in het werkritme zou welkom zijn.

We wilden eigenlijk nog een ritje op Jukebox (een fijn gethematiseerde Polyp van Gerstlauer) meepikken, al vinden we een rij van 40 minuten overdreven voor deze molen. Ja, het is vandaag druk in Liseberg. Ik had enigszins verwacht dat het park een sterk gereduceerd bezoekersaantal zou ontvangen, maar het lijkt eigenlijk even druk als tijdens zomerdagen in pré-coronatijd. Het is Liseberg na die overdreven lange sluiting natuurlijk van harte gegund en eerlijk gezegd: de mensenmassa stoorde ons nauwelijks. De traag schuivende rijen van Helix en Valkyria waren jammer, maar daarbuiten leverde Liseberg de topkwaliteit die je hier al decennialang verwacht. Het attractieaanbod is ijzersterk, het park ligt er verzorgd bij, thema’s staan op punt en het personeel is doorgaans erg lief. Zelfs de horeca verdient in dit park alleen maar lof. Hoewel het tijdens de regenachtige middaguren lastig was om een indoor eetgelegenheid te vinden, werden we (na enige wachttijd) met open armen verwelkomd bij de chique Hamnkrogen. Stap hier alsjeblieft niet binnen wanneer je een goedkope hamburger zoekt, maar dit was wel een ideaal adresje om even aan de drukte en de regen te ontsnappen.

Na bisnummertjes op de drie topachtbanen houden we het rond negen uur ‘s avonds voor bekeken. En ik zie in onze groep alleen maar tevreden gezichten. Natuurlijk hadden we het park liever onder een stralende zomerzon bezocht. En uiteraard hadden we graag een paar duizend medebezoekers minder gehad. Maar of het weer en de drukte onze dag negatief beïnvloedden? Neen, eigenlijk niet. Liseberg blijft een pretpark met de juiste vibes, de juiste attracties en de juiste mensen. Bovendien maken ze goede beslissingen als het over uitbreidingen gaat. Valkyria rondde het coasteraanbod mooi af en Underlandet brengt opnieuw een dark ride naar Göteborg. Liseberg is daardoor een van de meest complete parken van Europa en de sfeer is – naar goede Zweedse gewoonte – uitmuntend. Ik zeg dus tack tegen Liseberg en kom hier graag zo snel mogelijk weer.

Zo, een stapje dichter bij de Europese B&M Bingo. De allerlaatste stap zet ik morgen trouwens aan de andere kant van het land. Een treinrit van drie uur brengt me van een nat Göteborg naar een zonovergoten Stockholm. En daar in de Zweedse hoofdstad ligt het fantastische Gröna Lund, dat enkele weken geleden z’n nieuwste aanwinst aan het publiek presenteerde. Monster, ik kom eraan.