Tivoli Gardens

Kopenhagen, Denemarken

“Sfeer, sfeer en nog eens sfeer”

Ik heb nog nooit gerend om een vlucht te halen… tot maandag 20 september 2021. De dag begon nochtans stressloos en het leek erop dat ik ruim tweeënhalf uur voor m’n geplande vertrektijd op de luchthaven van Zaventem zou arriveren. Een aanrijding legde echter al het treinverkeer tussen Antwerpen en Brussel lam, waardoor ik (met lichte paniek) naar een oplossing moest zoeken in het station van Berchem. Omrijden via Leuven of een taxi nemen? Tezamen met twee andere gestrande reizigers opteerde ik voor die tweede optie. Helaas bleven we ook daarmee niet van tegenslag gespaard. Ik durf beweren dat Mr Taxi Driver duidelijk niet de kortste route nam en tot overmaat van ramp reed hij zichzelf vast in de ochtendspits van Mechelen, waar een andere passagier heen moest. Het resultaat: ik stond uiteindelijk exact om 9.14 uur op Zaventem, terwijl mijn vlucht om 9.35 uur gepland was. Dat leek al bij voorbaat een verloren zaak, zeker wanneer je koffertje toevallig uitgekozen wordt voor een extra inspectie (neen, ik verzin het niet). Maar wonder boven wonder… na een Usain Bolt-achtig sprintje bereikte ik net op tijd de gate, werden de deuren achter mij gesloten en vertrok de vlucht stipt op tijd. Hijgend nam ik plaats op mijn zitje en ik besefte dat ik geluk had. Maar wanneer ik enkele uren later door een van ‘s werelds mooiste themaparken wandel, is die enerverende ochtendrush eigenlijk al lang vergeten. Vakantie, yay!

Het was een hele onderneming, maar ik ben gearriveerd in Kopenhagen. Drie vrije dagen opvullen in de Deense hoofdstad, dat is geen straf. Een wandelingetje door winkelstraat Strøget, een kijkje bij het paleis Amalienborg en een verplichte foto bij Nyhavn… het hoort er allemaal bij. Toch was het een andere highlight die me specifiek voor Kopenhagen deed kiezen: Tivoli Gardens. Dit themapark wordt in iedere toeristengids en op elke reiswebsite vermeld. Dat is deels te danken aan de locatie middenin het stadscentrum, maar ook (en vooral) aan de rijke geschiedenis. Tivoli behoort met zijn 178 levensjaren namelijk tot ‘s werelds oudste themaparken. Oorspronkelijk was het park bedoeld als een plek om te proeven van vreemde culturen, en dat zie je vandaag trouwens nog steeds terug. Direct achter de ingang staat een theater in Aziatische stijl, het legendarische Nimb-paleis toont oosterse invloeden en voor halveliters kan je terecht in de plaatselijke Biergarten.

Stadspretparken zijn in Scandinavië de normaalste zaak van de wereld. Opvallend is het feit dat je deze parken meestal voor een relatief laag bedrag kan bezoeken. Dat geldt ook voor Tivoli Gardens, waar de prijs voor een ticket doordeweeks 135 Deense kroon (ongeveer 18,50 euro) bedraagt. Het kost dus heus geen fortuin om door de iconische toegangspoort van Tivoli te schrijden. Wanneer je ook een aantal attracties wil aandoen, wordt het echter opvallend prijziger. Je kan losse ride tickets aankopen, maar er is ook een all-in formule van zowat 33 euro. Ik kies uiteraard voor die laatste optie, krijg een kleurrijk armbandje rond m’n pols en mag vervolgens onbeperkt attracties bezoeken. En een van die attracties is een ruim honderd jaar oude rollercoaster.

Dat Rutschebanen gewoon het Deense woord voor achtbaan is, hoeft niet te verbazen. Dat Rutschebanen er al sinds 1914 staat, is echter een waanzinnige prestatie. Iedereen die een hart voor rollercoasters heeft, beseft dat het een ware eer is om deze baan in een dergelijk goed onderhouden staat te mogen bewonderen. Van het knusse stationnetje en de glimmende voertuigen tot aan de besneeuwde bergtoppen die de skyline van Tivoli bepalen… Rutschebanen is een schoonheid in de meest letterlijke zin van het woord. Als ik vervolgens mag plaatsnemen in een voertuig dat nog manueel afgeremd wordt door een meerijdende brakeman, is het al helemaal genieten. Opvallend genoeg krijg ik vervolgens een relatief soepele rit, die bovendien meer airtime bevat dan vele moderne achtbanen. Je hoeft uiteraard niet de grootste thrill van je leven te verwachten, maar als familieachtbaan levert Rutschebanen een eersteklas ervaring. Het fijn uitgevoerde Alpenthema is daarbij een kers op de taart.

Ik ben smoorverliefd op Rutschebanen, maar ook de nabije omgeving van deze coaster maakt me gelukkig. Waar ter wereld zie je immers loterijkramen, een restaurant, een dark ride, een Biergarten en een historisch verantwoorde rollercoaster op een oppervlakte van nauwelijks enkele vierkante meters? Je kan dit tafereel als chaotisch definiëren, maar je kan Tivoli onmogelijk verwijten dat men de ruimte niet optimaal benut. Bovendien komt het geheel eerder gezellig dan rommelig over; ik kan die nauwe doorgangen vol details wel smaken. Ook de dark ride die onder het bergmassief van Rutschebanen verstopt zit, is prima. Minen blijkt een kleinschalige bootvaart van Mack Rides, inclusief piepkleine afdaling, een draaischijf en laserpistolen. Het schietspelletje stelt helaas niet veel voor, maar de decors zijn best schattig. Zo lang de wachttijd binnen de perken blijft, zou ik Minen dus zeker niet overslaan.

Noord-Europeanen houden blijkbaar van (hard) ronddraaiende attracties. De meeste Scandinavische pretparken hebben namelijk veel flat rides, en dat is in Tivoli niet anders. Ik moet het park overigens complimenteren, want men stak veel werk in de aankleding van deze molens. Twee van de knapste exemplaren staan in de zuidelijke uithoek van het park. Ik heb het over Aquila en Tik Tak, respectievelijk een Zamperla Air Race en een Mondial Shake. Deze beide attracties baden in een Steampunk-achtig thema en dat wérkt. Vooral Tik Tak is een lust voor het oog, mede dankzij zijn rook- en lichteffecten. Ik sta ‘s avonds dus met open mond naar deze indrukwekkende machine te staren, maar zelf een ritje maken? Neen bedankt, daarvoor ziet het er allemaal iets te misselijkmakend uit.

Het is een mooie nazomerdag, maar het waait ook best hard in Kopenhagen. Is het omwille van die voelbare bries dat Himmelskibet aan de grond blijft? Hoogstwaarschijnlijk. Tivoli’s Star Flyer brengt me vandaag dus niet naar de sterren, maar Mælkevejen (letterlijk vertaald: Melkweg) doet dat gelukkig wel. Deze Mack powered coaster verving in 2019 zijn soortgenoot Odinexpressen, die ruim dertig jaar over de daken van Tivoli geracet had. Mælkevejen heeft een vergelijkbare lay-out, al rijdt hij een stuk soepeler dan zijn voorganger. Ik herinner me bijvoorbeeld een venijnige tik in de laatste bocht van Odinexpressen, maar daar is bij de huidige versie geen sprake meer van. Daarnaast werd ook het thema geplust: Tivoli bouwde een mooi perron, er werd subtiele ruimtedecoratie aangebracht en de trein ziet er fantastisch uit. Odinexpressen wordt dus niet gemist, want Mælkevejen is op alle vlakken een vooruitgang. Eersteklas familieachtbaan.

Voor thrills ben je in Tivoli zeker niet aan het verkeerde adres. Toch blijft dit in eerste instantie een familiepark. En voor die families zijn er enkele niet te missen attracties. De oogstrelende Astronomen is bijvoorbeeld een vliegtuigmolen zoals Disney’s Dumbo, maar werd uitgebreid met een interactief spelletje. Een klein beetje verder staat dan weer Den Flyvende Kuffert, een dark ride over de verhalen van H.C. Andersen. Wat deze attractie vooral bijzonder maakt, is zijn compactheid. Den Flyvende Kuffert (De Vliegende Koffer) werd grotendeels ondergronds gebouwd en telt drie verschillende etages, die bomvol sprookjesscènes gepropt werden. Het resultaat is een licht chaotische en soms ietwat foute dark ride, maar de aaibaarheidsfactor ligt hoog. Fans van dark rides kunnen hier overigens ook bewonderen hoe Mack’s OmniMover-systeem exact werkt. Tivoli deed weinig moeite om het ritsysteem te camoufleren, waardoor je ongestoord de techniek kan bestuderen.

Ik besef dat het klinkt als een cliché, maar een bezoek aan Tivoli is een totaalbeleving. Wanneer je uitsluitend voor de attracties komt, zal je verrassend vlug klaar zijn. Een dagje Tivoli is immers niet compleet zonder een wandeling door de prachtige tuinen en een uitgebreid etentje in een van de vele restaurants. Voor heel wat locals is Tivoli een vrijetijdsbestemming waar men ‘s avonds heen komt voor een show of een maaltijd. Tijdens mijn vorige bezoek testte ik tezamen met Phaedra het Italiaanse Mazzoli’s en het klassieke Promenaden. Tijdens dit soloreisje heb ik minder nood aan een avondvullend restaurantbezoek, maar het blijft doodzonde om in Tivoli voor platte fastfood te kiezen. Daarom wandel ik binnen bij Wagamama, waar ik snel (en betaalbaar) van een Aziatische schotel voorzien word. En of ik ook een cocktail besteld heb? Ui-te-raard. Wagamama’s combinatie van gin, vlierbloesem en gember blijkt delicieus en met 8,75 euro zelfs verbazend goedkoop naar Deense normen.

Gaat mijn voorkeur naar een cocktail of naar een B&M Floorless Coaster? In normale omstandigheden zou de keuze lastig zijn, maar in Tivoli kies ik duidelijk voor de cocktail. Wanneer ik een rit op Dæmonen maak, blijkt namelijk dat dit niet B&M op z’n best is. Deze Zwitserse constructeur werd beroemd omwille van zijn imposante, sierlijke en soepele achtbanen, maar Dæmonen scoort niet op al deze vlakken even hoog. Het feit dat de baan kleinschaliger is dan je van B&M gewend bent, hoeft nochtans niet nadelig uit te pakken. Ik ben ervan overtuigd dat men al het mogelijke uit de beschikbare oppervlakte haalde. Bovendien staat hij op een fraaie locatie, middenin het Aziatische themagedeelte. Qua uitzicht is Dæmonen dus een ware schoonheid, zeker ‘s avonds wanneer de verlichting ingeschakeld wordt. Helaas is de ritervaring eerder ruw. Hoewel ik niet wil beweren dat dit de pijnlijkste achtbaan van Europa is, rammelt Dæmonen harder dan je van een B&M uit 2004 verwacht. De looping bevat een rare slag en ook tijdens de afsluitende bochtencombinatie is er een onaangename turbulentie. Jammer, dit had zoveel beter gekund.

Flat rides doen het – zoals daarnet gezegd – goed in Tivoli Gardens. Ook in de oosterse zone staan er immers behoorlijk wat thrill rides. Toch moeten we het vandaag met een beperkt aanbod doen, want twee opvallende exemplaren blijven dicht. In het geval van Vertigo is dat zelfs permanent. Deze unieke attractie zocht de extremen op. De voertuigen draaiden in alle mogelijke richtingen, de topsnelheid lag op 100 kilometer per uur en inzittenden ervoeren 5G tijdens hun rit. Ondanks het feit dat Vertigo amper twaalf jaar oud is, werd de ride in juli van dit jaar onverwachts gesloten. Ik heb nooit overwogen om plaats te nemen in deze maagomdraaiende machine, maar ik vond het een indrukwekkend ding om naar te kijken. Het is dus jammer dat hij uit het aanbod geschrapt wordt.

Voor de nabijgelegen Fatamorgana loopt het voorlopig gelukkig niet zo’n vaart, al staat ook deze attractie tijdens mijn bezoek op inactief. Dit is een moderne Condor-variant van Huss, waarbij vooral de verschillende types gondels opvallen. Fatamorgana is nog relatief nieuw in het aanbod van Tivoli en dat is merkbaar. De ride ziet er namelijk stralend uit en ook qua belichting is dit een pareltje. Vandaag wel geopend: Det Gyldne Tårn en Monsunen. Qua vormgeving is dit duo ietwat simpeler, maar qua rit leveren ze wellicht minstens even veel sensatie als Fatamorgana. We praten over een 63 meter hoge torenattractie en een inverted vliegend tapijt. Beide attracties blijken bijzonder populair bij de schoolreisjes-jeugd die Tivoli vandaag bezoekt. Hoewel het park aangenaam rustig is, barsten de wachtrijen van deze beide rides vanmiddag namelijk uit hun voegen.

Mijn vorige bezoek aan Tivoli Gardens vond plaats in 2015. En hoewel het totale aantal achtbanen sindsdien niet veranderde, kan ik vandaag wel twee nieuwe credits binnenhalen. Net zoals Odinexpressen vervangen werd door Mælkevejen, zo werd Karavanen in 2019 ingeruild voor Kamelen. De ovalen lay-out van deze kinderachtbaan werd behouden, maar zowel de soepelheid als de decoratie gingen erop vooruit. Zierer leverde een comfortabele coaster en een überschattig treintje, terwijl Tivoli voor een exotische aankleding zorgde. Kamelen is dus klein, maar erg fijn.

Tijdens eerdere trips was het telkens behoorlijk druk in Tivoli. Nu ik op een doordeweekse septemberdag hierheen kom, is het echter kalm. Wachtrijen zijn er bijgevolg nauwelijks, wat tijdens zo’n dagje solo-coasteren erg aangenaam is. Ik breng dus nog een bezoekje aan de vrolijke crew van Mælkevejen en geef ook Dæmonen twee herkansingen. Die laatstgenoemde blijkt op de eerste rij trouwens beter genietbaar, al blijft het duidelijk een van Europa’s minst interessante B&M’s. Zelfs binnen Tivoli Gardens is dit niet de beste achtbaan, want die eer is weggelegd voor Rutschebanen. Dankzij zijn monstercapaciteit (op topdagen verwerkt hij maar liefst 3.200 bezoekers per uur!) heeft deze oldie eigenlijk nooit een noemenswaardige rij, maar vandaag staat men letterlijk op passagiers te wachten. Ik maak dus met plezier nog enkele rondjes, waarna ik besluit dat Rutschebanen echt een topding is. Zulke stokoude rollercoasters moeten gekoesterd worden.

Het was fijn om terug te zijn. Tivoli Gardens is geen standaard pretpark zoals een Walibi of een Bobbejaanland, maar net daardoor is het een plezier om hier rond te dwalen. Tivoli heeft een goeie selectie attracties, je kan er verrukkelijk dineren en de sfeer is opperbest. Dat is deels te danken aan de vriendelijkheid van het personeel, maar ook aan de onbeschrijfelijke schoonheid van het park. Hoewel sommige zones wel erg volgepropt werden met attracties, zijn er ook rustgevende wandelgedeelten en prachtige waterpartijen. Probeer tijdens jouw bezoek overigens ook de avonduren mee te pikken. Er zijn namelijk maar weinig themaparken die na het invallen van de duisternis zo subliem uitgelicht worden als Tivoli. En zo’n nachtelijk rondje Rutschebanen? Ook dat is genieten.

Is Tivoli uniek? Is Tivoli de thuishaven van enkele ijzersterke attracties? Is Tivoli een must-do tijdens een reisje naar Kopenhagen? Het antwoord is telkens ja. Ik ben dus dolblij dat de gate tijdens die bewuste maandagochtend niet twee minuten vroeger afgesloten werd. Ik rende voor m’n leven en werd beloond met… Tivoli. En eerlijk is eerlijk: ik zou het meteen opnieuw doen.

FOTOGALERIJ

TIVOLI BY DAY

TIVOLI BY NIGHT

TERUG IN DE TIJD

Bedenkingen? Vragen? Commentaar? Laat gerust een berichtje achter via het invulveld onderaan deze pagina.