Sint-Petersburg

“Rusland, maar dan met een behoorlijk Scandinavische flair”

Ik ga naar Rusland. Toen ik dat aan mijn ouders vertelde, was het even stil. Want Rusland… wat heb je daar in godsnaam voor je plezier te zoeken? Dat is toch het land van communisme, militair machtsvertoon en luidruchtige dronkaards? En inderdaad, ook in mijn hoofd tekende zich dat clichébeeld, aangevuld met een oneindige voorraad vodka en matroesjka’s (niet die uit de Vlaamse cultserie, maar de in elkaar passende poppetjes, nvdr). Toch blijkt dat beeld niet helemaal te kloppen. Dat ontdekte ik enkele jaren geleden, toen een vriend foto’s van zijn reisje naar Sint-Petersburg op Facebook plaatste. Op die foto’s zag ik namelijk niet de grauwe stad die ik mezelf inbeeldde. Wel integendeel… het werd duidelijk dat deze Russische metropool heel wat pracht en praal te bieden heeft. Wanneer ik ontdekte dat Sint-Petersburg een eigen pretpark heeft en dat ‘t bovendien makkelijk te combineren valt met een verblijf in Helsinki, was ik pas helemaal zeker: Sint-Petersburg, daar wil ik ooit heen.

Meestal plan ik m’n Europese uitjes op het laatste moment. Omwille van m’n onregelmatige werkrooster kan ik vaak pas een week op voorhand concrete plannen maken. Een probleem is dat niet; ik vind het zelfs heerlijk om enkele dagen vantevoren zo’n citytripje te regelen. In ‘t geval van Sint-Petersburg is dat echter geen optie, want als Belg moet je voor Rusland een visum aanvragen. Zo’n tripje naar Rusland start dus onvermijdelijk op de ambassade of op een gespecialiseerd visumbureau. Ik kies bijvoorbeeld voor het visumbureau in Antwerpen, waar men al m’n papieren verzamelt en ermee naar de ambassade gaat. Dat bespaart mij enkele tripjes naar Brussel en op de website wordt haarfijn uitgelegd welke documenten er nodig zijn. Dat zijn er trouwens behoorlijk veel. Je moet onder andere je vluchtbevestigingen, een verklaring van je verzekeraar en een officiële uitnodiging vanuit Rusland voorleggen. Dat laatste klinkt ietwat raar, maar het kan (uiteraard tegen betaling) door je hotel geregeld worden. De uitnodigingsbrief en de visumaanvraag kosten me uiteindelijk zowat 80 euro en behoorlijk wat uren opzoekwerk. Dat is allemaal onderdeel van de fun, zullen we maar denken.

Zondagochtend 28 juli 2019. Ik sta met m’n reiskoffertje, m’n paspoort en het daarin geplakte visum op Zaventem. We reizen vandaag naar Rusland en hoewel dat als een verre bestemming klinkt, brengt Brussels Airlines me er op amper tweeënhalf uur heen. De aankomst op Pulkovo Airport is niet anders dan op een doorsnee luchthaven en ook over de douanecontrole mag ik niet klagen. De rij gaat weliswaar traag, maar de grenscontrole verloopt niet lastiger dan in andere landen. Van zodra je visum geregeld is, moet je dus absoluut geen schrik meer hebben voor de plaatselijke douaneformaliteiten. Vervolgens sjezen we met een taxi naar het stadscentrum, waar we inchecken bij het Ibis-hotel. Niet meteen de meest luxueuze verblijfplaats, maar de locatie is prima. Je vindt het Ibis vlak naast een groot treinstation en een hypermoderne shopping mall, terwijl het toeristische centrum op wandelafstand ligt.

Maar wat is er in dat toeristische centrum te zien? Zowat elke reisgids of -website zal de Hermitage als de grootste must-do definiëren. Dit is een van ‘s werelds grootste musea, met een kunstcollectie waar je van gaat duizelen. Als je door elke gang en elke kamer wandelt, heb je volgens bepaalde bronnen maar liefst 22 kilometer voor de boeg. Kunst- en geschiedenisliefhebbers kunnen er naar ‘t schijnt dagenlang ronddwalen en op ‘t einde nog tijd tekort komen. Maar eerlijk gezegd ben ik niet zo’n kunstmens en het woord ‘museum’ klinkt telkens weer een beetje saai. Gaat de Hermitage m’n vooroordelen wegnemen? Ik zoek het uit.

De Hermitage ligt aan Palace Square, middenin de stad. Wij belanden er toevallig tijdens de festiviteiten rond de zogenaamde Navy Days en het reusachtige plein wordt op dat moment ingepalmd door een soort festival. Er wordt een hele hoop oorlogsmaterieel tentoongesteld, er zijn optredens van Russische artiesten en de fanatiekelingen dragen allemaal een matrozenpet. Het resulteert in een bijzondere sfeer.

Een beetje verder, op het binnenplein van het Winterpaleis, heerst er echter volmaakte rust. Dat Winterpaleis is een van de zes gebouwen waaruit de Hermitage opgebouwd werd. Dit museum bestaat uit zes reusachtige gebouwen met in totaal meer dan drie miljoen kunstobjecten. ‘t Is dus niet moeilijk om jezelf in te beelden dat de Hermitage bij de grootste en belangrijkste musea ter wereld hoort. Los van al het moois dat je binnenin kan bewonderen, mag het exterieur trouwens ook best gezien worden.

Toegegeven… wanneer we de Hermitage betreden, hebben we eigenlijk geen plan. En dat is volgens sommige websites meteen een grote fout. De collectie is immers zo uitgebreid en divers dat je best vantevoren uitzoekt wat je wil zien. Voorbereiding is alles.

Je bent in de Hermitage aan het juiste adres voor ‘s werelds grootste collectie schilderkunst…

… maar je kan ook hierheen komen voor functioneel naakt bij de beeldhouwwerken…

… of antiquiteiten uit Egypte. Ik denk bij zulke sarcofagen automatisch aan Challenge of Tutankhamon of Mystic Manor, maar dat ligt aan mij. Never mind, dus.

Ook behoorlijk Mystic Manor-achtig is de ridderzaal van de Hermitage. In tegenstelling tot dat levende museum in Hong Kong, beginnen die harnassen hier trouwens niet spontaan liedjes te zingen. Jammer eigenlijk, want dat zou stiekem best een leuk effect zijn.

Alle gekheid op een stokje… de Hermitage is prachtig. Ook wanneer je niet per se in kunst geïnteresseerd bent, is het hier genieten met de ogen wijd open. Het is namelijk niet alleen de kunstcollectie die een kijkje waard is; ook de interieurs van de zalen zijn duizelingwekkend knap.

Heb je toevallig een speciale interesse in kroonluchters? Kom dan zeker ‘ns naar de Hermitage, want het ene exemplaar…

… is hier zelfs nog indrukwekkender…

… dan het andere.

Ja, bij het zien van zoveel kroonluchters kan ik alleen maar respect kweken voor diegene die hier mag afstoffen. Trouwens… tijdens je bezoek aan de Hermitage is het vaak interessant om je ogen vooral op die enorme kroonluchters te focussen.

Daardoor wordt je aandacht immers afgeleid van de enorme massa (overwegend Chinese) toeristen die eronder staat.

Het feit dat er in deze zogenaamde Pavilion Hall zoveel mensen zijn, is echter niet toevallig. Ze zijn hier allemaal voor de Peacock Clock, een van de beroemdste stukken in de Hermitage. Deze klok werd in de achttiende eeuw vervaardigd door een Britse juwelier en bestaat uit drie mechanische gouden vogels. Deze bewegen elk uur en dat trekt veel kijklustigen. Wie geen zin heeft om zichzelf in de drukte te wagen, kan natuurlijk ook gewoon YouTube raadplegen.

Een klok met bewegende gouden vogeltjes, dat klinkt een beetje Disney-achtig hè? Er is bovendien nog meer Disney’esque pracht en praal te spotten in ‘t Winterpaleis. Wat dacht je van de bibliotheek uit Beauty and the Beast…

… en met een beetje verbeelding zie je ook Mushu en de arrenslee van Kristoff uit Frozen.

Neen, dit is niet Ursula uit The Little Mermaid. Maar dit schilderij – dat ik nooit ofte nimmer in m’n woonkamer zou ophangen – brengt ons wel verrassend dicht bij huis. Ik bevind mezelf namelijk in de zaal met Kunst uit de Nederlanden en daar zie je heel wat klinkende namen verschijnen. Hier hangen heel wat werken van onder andere Rembrandt, Van Dyck en Rubens.

Wanneer je goed kijkt, spot je zelfs bekende plaatsen op de schilderijen. Best bijzonder om de Antwerpse Grote Markt terug te zien in een Russisch museum.

Neen, ik ken niks van schilderkunst. Mijn kennis van beeldhouwwerken beperkt zich tot hetgeen men mij op school aangeleerd heeft. En ook als het over ridders of Egyptenaren gaat, is de les geschiedenis zowat m’n enige houvast. Maar wil dat automatisch zeggen dat ik de Hermitage beter overgeslagen had? Neen, dat niet. Ik heb echt geen moment spijt gehad van de 700 roebel (ongeveer 10 euro) die ik hier uitgegeven heb. De kunstcollectie is ronduit indrukwekkend, al heeft de grootsheid van het Winterpaleis me misschien nog harder omver geblazen. Zelfs zonder één tel naar de tentoongestelde objecten te kijken, kan je hier al meerdere uren vullen door de architecturale schoonheid te bewonderen. De reisgidsen, websites en touroperators hadden dus gelijk: de Hermitage is een niet te missen agendapunt tijdens je tripje naar Sint-Petersburg.

Sint-Petersburg is natuurlijk meer dan de Hermitage alleen. Het is een metropool met alle klassieke elementen van een Europese toeristenstad. Je kan er meerijden met de sightseeing-bus of je verkent de kanalen van de binnenstad met een typisch toeristenbootje.

Je vindt bovendien een McDonald’s, KFC of Burger King – uiteraard genoteerd in exotische tekens – op elke straathoek.

Het merendeel van de toeristische activiteit speelt zich af rond Nevski Prospekt, een ruim vier kilometer lange boulevard die dwars door het centrum loopt. Het is er een drukte vanjewelste, maar ik vond de sfeer op deze laan erg aangenaam. De meeste restaurants en bars die je hier terugvindt, hebben bovendien een internationaal karakter. Met spreekt er, met andere woorden, vaak goed Engels en dat is als toerist een pluspunt. Ik weet dat je in de zijstraten wellicht goedkoper en minstens even lekker eet, maar ook op Nevski Prospekt had ik nooit het gevoel dat we als goedgelovige toerist afgezet werden.

Over goedgelovigheid gesproken… Sint-Petersburg lijkt een van de Europese topbestemmingen als het over kerken gaat. En als er één ding opvalt, is het wel de indrukwekkende architectuur die daar vaak aan vasthangt. Russische kerken kenmerken zich vooral door hun veelvuldig gebruik van koepels, zoals dat bij deze Vladimirkathedraal bijvoorbeeld het geval is. Jammer genoeg zag dit exemplaar er vanaf een afstandje veel imposanter uit dan van dichtbij.

Onze zoektocht naar de ultieme Russische kerk gaat verder en zo komen we van de Vladimirkathedraal naar de Vladimirskaja-kathedraal. Scheelt bijna niks qua naam, maar wel qua uitzicht. Deze kathedraal, die zich op hooguit vijf minuten wandelen van Nevski Prospekt bevindt, ziet er al een stuk knapper uit. Helaas mogen we de Vladimirskaja-kathedraal niet in z’n volle glorie bewonderen, omdat het ding middenin een renovatiefase zit. Heel fijn voor toekomstige bezoekers, maar stiekem toch een beetje jammer voor ons.

De zomermaanden lijken in Rusland sowieso een geliefde periode om renovatiewerken uit te voeren. Da’s begrijpelijk als je bedenkt dat Sint-Petersburg best harde winters te verduren krijgt, maar op de foto’s van die tienduizenden toeristen staat het toch net iets minder leuk. Aanschouw hieronder trouwens de zogenaamde Kerk van de Verlosser op het Bloed, ongetwijfeld de meest gefotografeerde kerk in Sint-Petersburg. Deze Russisch-orthodoxe kerk doet fel terugdenken aan de (nog beroemdere) Basiliuskathedraal aan het Rode Plein van Moskou. Heel knap en dit is het beeld dat een doorsnee persoon automatisch aan Rusland linkt, maar die steigers hadden wat mij betreft toch echt niet gehoeven.

Jammer dat de hoogste toren tijdens onze bezoek volledig omringd is door stellingen, maar deze kerk blijft hoe dan ook een lust voor het oog. Bovendien vernemen we uit goede bron dat er momenteel geen werken aan het interieur plaatsvinden. We kopen dus graag een kaartje om binnenin een kijkje te nemen.

Ooit gehoord van Viktor Vasnetsov en Michail Nesterov? Neen, ik ook niet. Toch verdienen deze heren het grootste respect, want zij zijn blijkbaar verantwoordelijk voor de 7.500 vierkante meter mozaïekwerk die de binnenwanden van dit gebouw sieren. Over een monikkenwerk gesproken…

Miniatuurkerkjes zijn leuk voor op de kast en ze tonen bovendien hoe dit gebouw er uit zou zien zonder al het steigerwerk.

Het is not-done om een bezoek aan de Kerk van de Verlosser op het Bloed (klinkt trouwens monumentaler in ‘t Engels: Church of the Savior on Spilled Blood) over te slaan tijdens een citytrip naar Sint-Petersburg. Toch moet ik toegeven dat de toegangsprijs hier niet helemaal in verhouding is met de ervaring. We betaalden 700 roebel per persoon en da’s even veel als bij de Hermitage. Het verschil is dat een bezoek aan de Hermitage minimaal vijf à zes uur duurt, terwijl je hier op hooguit een kwartier weer buiten staat. Het interieur is wondermooi, maar groot is dit ding hoegenaamd niet.

De ruimte is zelfs zo beperkt dat je bijna voortdurend schouder aan schouder staat te schuifelen met alle andere toeristen. Daar is gelukkig ook een voordeel aan verbonden. Dankzij de vele aanwezige tourgroepen kan je meeluisteren naar achtergrondinformatie in het Russisch, Engels, Frans, Duits, Chinees en weet-ik-veel welke andere talen. Gratis. Yay!

De Hermitage was qua interieur al behoorlijk overweldigend en deze kerk moet er absoluut niet voor onderdoen. Ja, die Russen kunnen niet alleen vodka slurpen, maar ze kennen duidelijk ook iets van imposante bouwwerken.

Ik ga naar Sint-Petersburg. Toen ik dat aan m’n ouders vertelde, was het even stil. Want Rusland… wat heb je daar in godsnaam voor je plezier te zoeken? Het antwoord ken ik ondertussen. Ik zag een stad vol statige gebouwen, verbluffende architectuur, licht aangeschoten marineleden en een kunstcollectie om U tegen te zeggen. Heb ik nu honderd procent het gevoel dat ik m’n vrije dagen in Rusland doorgebracht heb? Neen, ik moet toegeven van niet. Sint-Petersburg riep bij mij eerder Scandinavische sferen op, al ervaar ik dat eigenlijk als positief. Wanneer je Stockholm of Kopenhagen een warm hart toedraagt, ben ik er bijna zeker van dat je Sint-Petersburg ook op jouw bucket list mag noteren. En als je naar Sint-Petersburg gaat, mag ik dan meteen een extra dagtrip aanraden? Die dagtrip zal je doen beseffen dat er niet alleen mooie fonteinen in Dubai en Las Vegas staan. Neen, ook de Russen kunnen behendig omspringen met opspattend water. Wij gaan er morgen heen en ik ben alvast benieuwd naar het lokale alternatief voor Bellagio en Aquanura. Wordt vervolgd in Peterhof.