Liseberg

Göteborg, Zweden

“Uitgesproken Scandinavische sfeer, knappe collectie attracties”

Zweden is het land van Köttbullar, het land van H&M, het land van belachelijk sterke Eurovision-inzendingen en het land van “toch nog twee schroefjes overhouden na het in elkaar knutselen van dat kastje”. Mag ik daaraan toevoegen dat Zweden ook een land met kwalitatief hoogstaande pretparken is? Je bent hier immers aan het juiste adres voor sfeervolle parken en een verrassend sterke selectie achtbanen. De meest interessante adresjes bevinden zich in de twee grootste Zweedse steden. Hoofdstad Stockholm biedt het piepkleine, doch briljant ontworpen Gröna Lund, terwijl Göteborg de thuishaven van het legendarische Liseberg vormt. Beide parken verdienen een bezoek, maar voor een dubbele citytrip is het Hemelvaartweekend helaas net iets te kort. We staan dus voor een hartverscheurende keuze, al wordt die keuze een stuk makkelijker gemaakt door het feit dat Liseberg gratis toegang biedt aan abonnementshouders van Europa-Park. Met onze jaarkaart uit Rust in de hand vliegen we dus naar… Göteborg.

Liseberg viert in 2023 z’n honderdste verjaardag en laat dat jubileum niet onopgemerkt voorbijgaan. In het park presenteerde men bijvoorbeeld een fonkelnieuwe familieachtbaan, maar de belangrijkste nieuwigheid bevindt zich buiten de parkgrenzen. Aan de zuidelijke ingang van het park opende in april namelijk Liseberg Grand Curiosa, een hotel met ruim 450 kamers. Dit is niet de eerste verblijfsaccommodatie die door Liseberg uitgebaat wordt, maar het is wel de eerste keer dat men voor een ver doorgevoerd themaconcept kiest. Het verhaal achter Grand Curiosa doet terugdenken aan dat van Mystic Manor in Hong Kong Disneyland. Ook hier spreken we namelijk over een avontuurlijke reizig(st)er die allerlei rariteiten uit verre oorden verzamelt. Het hele hotelgebouw werd bijgevolg gevuld werd met kunst en exotische artefacten. De lobby vormt in dit verhaal een blikvanger van formaat: de ruimte is gevuld met Chinees porselein, reusachtige vogelkooien en we spotten zelfs een werkende (!) antieke carrousel. Op de hoogste etage van het Grand Curiosa vinden we dan weer een Aziatisch restaurant, een prachtige cocktailbar en een fabuleus zonneterras.

In de aanloop naar dit tripje ontdekten we dat een verblijf in Grand Curiosa niet eens zo duur is. Uiteraard reserveerden we dus een kamer en die valt absoluut niet tegen. We beschikken over een buitengewoon comfortabel bed en een ruime badkamer met inloopdouche. Andere blikvangers zijn de toffe (pretparkgerelateerde) schildering boven het bed en de aparte slaapruimte voor kinderen. We hadden Liseberg trouwens vriendelijk gevraagd om een leuk uitzicht te voorzien en dat verzoek werd ingewilligd. Wanneer we onze gordijnen ‘s ochtends openen, mogen we immers visueel meegenieten van de eerste testritten bij Balder en Valkyria. Mag er nog meer goed nieuws zijn? Weet dan dat men in Restaurant Saluhallen een duizelingwekkend uitgebreid ontbijtbuffet serveert. Kortom… Liseberg is een tophotelier en Grand Curiosa behoort tot de betere pretparkhotels van Europa. 

Blijkbaar is er op sommige dagen vervroegde parktoegang voor gasten van het Grand Curiosa, maar tijdens ons bezoek geldt dit voordeel helaas niet. We betreden Liseberg dus om elf uur ‘s ochtends, tezamen met de overige bezoekers. Een meerderheid van hen haast zich naar Helix, maar wij besluiten om de dag te beginnen bij Balder. Deze houten achtbaan opende in 2003 en werd toentertijd tot de beste in zijn soort gerekend. Balder stond vooral bekend om z’n constant hoge snelheid en de grote hoeveelheden airtime. Twintig jaar later is die glorie een beetje vervaagd. Hoewel Balder nog steeds een goeie portie airtime bevat, ligt het snelheidsgevoel een stuk lager. Vooral tijdens de bochten lijkt het soms alsof de trein bijna tot stilstand komt. Dit ligt overigens niet alleen aan het feit dat we Balder ‘s ochtends bezoeken, want ook ritjes tijdens de namiddag en avond kunnen ons slechts matig overtuigen. Ik moet dus met spijt in het hart concluderen dat Balder lang niet meer de goddelijke (pun intended) rollercoaster is die hij ooit was.

Het thematische niveau van Liseberg is tijdens het afgelopen decennium danig opgekrikt. Vroeger werden attracties hier nauwelijks aangekleed, maar tegenwoordig levert het park best mooie prestaties. Balder bracht ons bijvoorbeeld naar een zone waarin de Noordse mythologie én thrills centraal staan. Een van de blikvangers is Loke, een zogenaamde Gyro Swing. Dit is een reuzenschommel met een draaiende gondel die een maximale hoogte van 42 meter bereikt. Normalerwijze vermijd ik zulke zwaaiende machines, maar voor een Gyro Swing van Intamin maak ik graag een uitzondering. Dit ding bevat namelijk verrassend veel power en genereert meer kriebels dan menig achtbaan. Daarnaast creëerde Liseberg ook een zeer aangename omkadering, waardoor Loke bij de topattracties van het park gerekend mag worden. Hou er wel rekening mee dat de wachttijden doorgaans relatief lang zijn.

Het mythologische gebied is er voor de sensatiezoekers. Balder en Loke zijn klinkende namen in dat segment, maar het is vooral Valkyria die de aandacht opeist. En terecht. Met de virtuele rij mogen we wachttijdloos plaatsnemen, om vervolgens te ontdekken dat Valkyria een B&M Dive Machine van de bovenste plank is. Dat is niet alleen te danken aan de 50 meter diepe afdaling en de drie inversies, maar ook aan het comfort. De treinen van deze baan razen met een ongelooflijke souplesse door de baan en de nieuwe vest restraints (die doorgaans weinig lof krijgen) storen me niet. Ook qua aankleding weet Valkyria te overtuigen: men voorzag een fraai station en er weerklinkt een epische soundtrack door de wachtruimte. Valkyria is dus een uitstekende vervanger voor Kanonen, de gelanceerde achtbaan die tot 2016 op deze locatie stond.

Je zag het misschien al op de foto’s; het is een prachtige lentedag in Göteborg. We genieten van een strakblauwe hemel en het wordt een graad of twintig. Met zulke weersomstandigheden hebben we wel zin in een ritje op de vijftig jaar oude Flume Ride. Deze boomstammenbaan is niet alleen opmerkelijk omwille van z’n hoge leeftijd, maar ook de originele lay-out is vermeldenswaardig. Flume Ride werd prachtig tegen een heuvelflank aangebouwd en er is veel interactie met andere attracties. Daarnaast is het fijn dat alle sensatie zich in de laatste dertig seconden van de rit concentreert. Na drie minuten gezapig rondvaren en lifthills beklimmen, werden er op het einde namelijk twee grote drops en een mini-afdaling achter elkaar geplaatst. Heel bijzonder ding, en (gelukkig) blijft de natheid binnen aanvaardbare grenzen. Bij de tweede waterattractie van Liseberg zien we onze medebezoekers overigens wèl kletsnat worden. Een ritje op Kållerado is voor ons dus niet noodzakelijk, maar ik wil graag vermelden dat deze rapid river een lust voor het oog is. Het station ligt er immers prachtig bij en het vaarkanaal meandert door een bosrijke omgeving. 

In de oostelijke uithoek van Liseberg ligt een soort havengebiedje. Supergezellig en mooi, maar op het eerste zicht vind je hier geen rides. Vergis je echter niet, want achter de pakhuisgevels schuilt een van de meest bejubelde attracties van het hele park: Spökhotellet Gasten. Het is misschien een beetje vreemd dat exact ik zo positief ben over dit doorloopspookhuis. Halloween is immers niet m’n favoriete seizoen en zulke mazes kunnen me doorgaans gestolen worden. Toch wist Spökhotellet Gasten me te overtuigen dankzij het erg sterk uitgevoerde thema. Dit is niet gewoon een griezelige walk-through met acteurs, maar het is een thematische totaalervaring. Ik heb dus heel veel respect voor het brein achter dit spookhotel en ik geniet vandaag opnieuw met volle teugen van deze sfeervolle attractie.

De wachttijd van het spookhuis mochten we dankzij Virtuell Kö met 45 minuten inkorten en ook bij Underlandet bewijst het systeem zijn nut. Deze dark ride behoort tot de nieuwste attracties van Liseberg en hij is razend populair bij families met jonge kinderen. Zij moeten vanmiddag geduld oefenen, terwijl wij met onze boarding group rechtstreeks mogen doorlopen. Underlandet vertelt een verhaal over het ondergrondse laboratorium van Kanne, het groene Liseberg-konijn. Hij werkt er aan allerlei uitvindingen, maar een slechterik doet zijn best om de ideeën te stelen. Het geheel wordt mooi vertaald naar kleinschalige, doch fijne scènes vol leuke visuele effecten. Daarnaast heeft Liseberg een catchy soundtrack voorzien en de voorshow doet me zelfs (bescheiden) terugdenken aan Journey to the Center of the Earth in Tokyo DisneySea. Al bij al scoort Underlandet hoge punten in mijn ranking. Dit is niet de coolste dark ride van Europa, maar het past perfect in Liseberg. Bovendien is Underlandet heel wat kwalitatiever dan Sagoslottet, de sprookjesrondrit die in 2017 uit het park verdween.

Underlandet is de nieuwe blikvanger van Kaninlandet, een kinderzone. Ik durf te beweren dat dit gebied een pareltje is, want het materiaal- en kleurgebruik is prachtig. Liseberg plantte er ook nog aanzienlijk wat groen tussenin, dus visueel ben ik hier ten zeerste onder de indruk. Er staat ook een heel fijne collectie attracties, al zijn dit uiteraard niet de dingen waarvoor je als dertiger naar Liseberg reist. We maken een rondje in de schattige bootvaart Morotresan, maar de meeste andere rides worden overgeslagen. Creditjagers vinden in Kaninlandet trouwens twee familieachtbanen. Dat zijn Stampbanan (een piepklein coastertje van Preston & Barbieri) en Rabalder, een amusante Force Two van fabrikant Zierer.

Een push-notificatie herinnert ons eraan dat onze virtuele wachttijd voor Helix bijna verstreken is. We haasten ons dus naar de ingang van Lisebergs iconische lanceerachtbaan. Sinds zijn opening in 2014 oogst Helix bijna uitsluitend lovende commentaren. Alleen al naar deze coaster kijken, is een puur plezier. De tracks van Helix werden sierlijk op een heuvel gebouwd en de baan heeft heel wat interactie met nabijgelegen flat rides, de log flume en Lisebergbanan. Wanneer we de heuvel (met behulp van roltrappen) beklimmen en vervolgens de wachtrij betreden, gaat het visuele feestje onverminderd verder. De wachtruimte van Helix is namelijk adembenemend knap. Ik kan me goed inbeelden dat velen deze industriële setting te clean of afstandelijk vinden, maar ik ben er helemaal weg van. De wandelpaden lijken te zweven, de belichting is cool en IMAscore’s trendy beats maken het helemaal af. Wachten voor Helix is dus geen straf, maar meteen instappen is uiteraard nog beter.

En de ritervaring? Die blijft even geniaal als ik me herinnerde. Eigenlijk heeft Helix alles wat ik zoek in een achtbaan: comfortabele treintjes, soepelheid en een heel gevarieerde lay-out. De baan bestaat uit een originele drop vanuit het station, twee acceleraties, een paar intense airtime-momenten en enkele ongebruikelijke inversies. Het is een feit dat de acceleraties gerust heftiger mochten, maar een immens probleem is dat in mijn ogen niet. Ik reken Helix dus bij de meest volmaakte Europese rollercoasters, al is er één schoonheidsfoutje. Qua operations verloopt het hier immers een beetje stroef. Helix draait tijdens ons bezoek met drie treinen, maar vaak belanden die alledrie achter elkaar in het station en de eindremmen. Ligt het aan onwetende bezoekers, aan de bagageopslag of aan de gordeltjes die bovenop de beugels geïnstalleerd werden? Geen idee, maar zo’n sterachtbaan zou eigenlijk een hogere capaciteit moeten behalen.

De lay-out van Helix is behoorlijk uitgestrekt en je kruist tijdens de rit heel wat andere attracties. In de categorie flat rides raas je maar liefst langs drie verschillende exemplaren. Eerst en vooral is er AtmosFear, een vrijevaltoren die vlak naast het station van Helix te vinden is. De wachtruimte van AtmosFear bevat dezelfde industriële sfeer als die van Helix en nogmaals mag het resultaat gezien worden. Ook het uitzicht vanuit de gondel is zonder meer indrukwekkend. AtmosFear staat bovenop een heuvel en lijkt daardoor nog gigantischer dan hij al is. De eigenlijke valervaring is, gek genoeg, relatief braaf. Ik wil niet zeggen dat het een makke ride is, maar onze eigen Dalton Terror voelt toch beduidend intenser aan. Geen idee hoe dat komt.

De andere flat rides op de heuvel zijn Uppswinget en AeroSpin, respectievelijk een schommelattractie en een vliegtuigmolen. Die laatstgenoemde is een variant op de Gerstlauer Sky Fly, de doe-het-zelf-attractie die je tegenwoordig op vele plekken vindt. Liseberg koos voor een prominente locatie, maar verder oogt de ride eerder goedkoop. Ook Uppswinget kreeg weinig of geen decoratie, maar deze Screamin’ Swing van S&S heeft dat helemaal niet nodig. Beschouw het als een gemoderniseerd schommelschip, al bieden de zitjes meer vrijheid en is de rit krachtiger. En hoewel ik doorgaans niet van monotone schommelbewegingen hou, is Uppswinget een bizar leuke thrill ride. Het feit dat er zelden een rij voor staat, is extra mooi meegenomen.

Helix is sinds 2014 de koning van de berg, maar dit was ooit anders. Twee decennia eerder opende namelijk reeds Lisebergbanan, een klassieke Zierer-achtbaan. Alleen al de statistieken van deze in 1987 geopende terrain coaster zijn imposant. De track is ruim 1,3 kilometer lang, 45 meter hoog en de topsnelheid ligt op zowat 80 kilometer per uur. Klinkt allemaal spectaculair, al blijft Lisebergbanan in eerste instantie een familieachtbaan. Voor de ultieme thrill moet je hier bijgevolg niet zijn, maar het fungehalte en de herhalingswaarde liggen erg hoog. Bovendien rijden de treinen zelfs na al die tijd nog best soepel en de totale capaciteit is immens. Lisebergbanan verdient dus alleen maar lovende woorden en dat krijgt ie bij deze ook. Fan-tas-tisch!

Lisebergbanan is de oudste nog operationele rollercoaster van Liseberg. Even verderop vinden we dan weer de nieuwste telg in het aanbod. Ter ere van Lisebergs honderdjarige bestaan opende in april 2023 namelijk Luna, een Family Boomerang van Vekoma. Hoewel deze baantjes in Europa als paddenstoelen uit de grond schieten, zijn ze allesbehalve legendarisch. Zelfs in het geval van Luna (die volgens Liseberg de hoogste en snelste in z’n soort is) blijkt het allemaal nogal voorspelbaar. We worden omhoog gehesen, racen dwars door het station en belanden na enkele flauwe bochten op een verticale spike. Vervolgens beleven we alles opnieuw, maar dan achteruit. Dat achterwaartse gedeelte heeft op Bram en mij altijd weer een licht misselijkmakend effect, dus we verlaten Luna met beperkt enthousiasme. Toch wil ik Liseberg een complimentje bezorgen voor het stijlvolle stationsgebouw van deze nieuwe familieachtbaan. Ook het bijhorende themagebied Luna Park (inclusief flat rides Turbo en Tempus) blijkt trouwens een bijzonder sfeervolle plek.

We wagen onze kans bij een van de vele kansspelen rondom de hoofdboulevard van Liseberg, maar brengen helaas geen reuzegrote reep Toblerone mee naar huis. Vervolgens maken nog een ritje op Jukebox (een fijn gethematiseerde Polyp van Gerstlauer), waarna de topachtbanen ons een tweede en derde rondje gunnen. Opmerkelijk: ondanks het feit dat we Liseberg op een feestdag bezoeken, is het niet buitengewoon druk. Er heerst weliswaar een gezellige bedrijvigheid, maar we kunnen niet van een overrompeling spreken. Bij de meeste topattracties blijven de wachttijden beperkt tot 30 à 40 minuten, en ook bij de horeca ontstaan er geen extreme rijen. We opteren deze keer trouwens voor een dinertje bij Hamnkrogen, een gezellig restaurant in het havengedeelte van Liseberg. De menukaart bestaat voornamelijk uit visgerechten, maar je vindt hier ook een uitstekende rundertartaar en steak. De prijzen zijn (naar Zweedse normen) zeker niet overdreven, dus ik kan Hamnkrogen van harte aanbevelen.

Moet ik nog zeggen dat we een topdag beleefden? We genoten niet alleen van schitterend weer en gratis toegang, maar Liseberg leverde opnieuw de topkwaliteit waar dit park al decennialang om bekendstaat. Het attractieaanbod is ijzersterk, de natuur ligt er prachtig bij, thema’s staan op punt en het personeel is doorgaans erg lief. Liseberg blijft een pretpark met de juiste vibes, de juiste attracties en de juiste mensen. Bovendien maakt het park steeds uitstekende beslissingen als het over uitbreidingen gaat. Underlandet bracht in 2021 opnieuw een dark ride naar Göteborg, Luna is een mooie toevoeging in het familiale achtbaansegment en Grand Curiosa stal ons hart vanaf het moment waarop we er binnenwandelden. Liseberg bevestigt alleszins dat het een van Europa’s meest complete parken is. Ik zeg dus tack en kom hier graag zo snel mogelijk terug.