Switch to English version

Efteling

Kaatsheuvel, Nederland

“Veel meer dan zomaar een sprookjespark”

Vraag aan tien willekeurige Vlamingen wat ze associëren met het woord pretpark en je krijgt misschien tien verschillende antwoorden. De ene heeft het over Bobbejaanland, een andere denkt aan Walibi en nog iemand anders zegt Plopsaland. Vraag aan tien willekeurige Nederlanders waar ze aan denken bij het woord achtbaan en de antwoorden zullen waarschijnlijk even uiteenlopend zijn. Iemand zal herinnerd worden aan het ritje op Python, een ander denkt aan Taron en een derde persoon moet er niks van hebben. Eén simpel woord kan tientallen verschillende gedachtes oproepen. Toch is dat niet altijd het geval. Vraag diezelfde Vlamingen en Nederlanders bijvoorbeeld naar hun top-of-mind bij het woord Sprookjesbos. Er zullen maar weinigen het linken aan Sprookjesbos Valkenburg of aan het Märchenwald in Europa-Park. Neen, wanneer de term Sprookjesbos valt, dan gaat het over de Efteling. Weinig discussie mogelijk.

Dat is dus status. Prestige, mag je het zelfs noemen. Efteling bouwt al bijna 75 jaar aan de weg en het heeft intussen een nagenoeg onbreekbare reputatie. Wanneer je in de Lage Landen naar een familiepark wil gaan, hoort dit de eerste keuze te zijn. Ook voor ons verschijnt de Efteling regelmatig op de agenda. Niet alleen omdat we dankzij ons abonnement van Europa-Park jaarlijks een gratis toegangskaartje krijgen, maar ook omdat het park vlakbij ligt. Wanneer je vanuit Antwerpen vertrekt, kan je na amper vijftig minuten het Huis van de Vijf Zintuigen al zien opdoemen. Dit bouwwerk werd in 1996 ingehuldigd en vormt sindsdien een van de meest monumentale toegangspoorten die je in een themapark kan vinden. De nabije omgeving van het Huis was tijdens de voorbije jaren een grote bouwwerf, maar die werken lopen in 2025 gelukkig eindelijk op z’n einde.

FANTASIERIJK

Net zoals vele andere parken is de Efteling opgedeeld in verschillende themagebieden. Toch koos men voor een ander concept dan de gebruikelijke cowboystadjes en Mexicaanse geveltjes. Ten eerste worden de zones hier als Rijken aangeduid. Ten tweede is er binnen die Rijken geen thematische eenheid. Men vindt het hier bijvoorbeeld prima om binnen één gebied zowel een oosters paleis, een Duits dorpsplein als een Zuid-Amerikaanse tempel te bouwen. In het Fantasierijk zijn de contrasten minder uitgesproken, maar toch worden er ook hier verschillende invalshoeken gebruikt. Het vreemdste eendje in de bijt is Fabula, een 4D-film waarin de natuur en het dierenrijk centraal staan. En met alle respect voor het schattige eekhoorntje en de beer die de hoofdrollen spelen; dit is een van de zwakste attracties van het hele park. De voorshow is saai en ook in de eigenlijke 4D-film gebeurt er niet veel bijzonders. Het allergrootste pijnpunt blijft echter het lelijke gebouw waarin dit theater geïntegreerd werd. Vooral vanuit het nabijgelegen Anderrijk is het uitzicht op die groene loods ronduit vreselijk.

Een beetje verderop vinden we Symbolica, een attractie die Efteling ter ere van z’n 65-jarige bestaan opende. Met een kostprijs van 35 miljoen euro is het een van de duurste attracties die ooit in de Benelux gebouwd werden. Of we waar voor ons geld kregen? Laat me daar gematigd positief op antwoorden. Het exterieur is mooi (alleen jammer dat het laatste deel van de wachtrij niet overdekt is) en tijdens de voorshow tovert Efteling een sterk special effect tevoorschijn. De rit zelf heeft hoogtes en laagtes. Die hoogtes bestaan uit grootse scènes zoals het Observatorium, het speels aangepakte Fantasie Depot en de ijzersterke passage door een plantenkas. De laagtes zijn dan weer voornamelijk te wijten aan een ingebouwde touch screen met interactieve functies. Het zorgt voor ongemakkelijke momenten waarop alle dynamiek en storytelling genadeloos weggesneden worden. Een schitterende scène als Botanicum zou echt niet misstaan in Mystic Manor – de attractie waar Efteling duidelijk inspiratie uit putte – maar die geforceerde interactiviteit brengt het puntentotaal weer naar beneden. Dus tja… hoogtes en laagtes.

SPROOKJESBOS

Zoals gezegd in de inleiding: het Sprookjesbos is een onmisbaar onderdeel van de Efteling. Het werd in 1952 geopend en bevatte toen een tiental uitbeeldingen van klassieke sprookjes. Inmiddels werd dat aantal aanzienlijk uitgebreid, maar de sfeer van weleer blijft bestaan. Voor haast iedere volwassen Efteling-bezoeker roept De Indische Waterlelies pure nostalgie op en mama’s zetten hun kleine koters maar al te graag bovenop een muzikale paddenstoel, omdat het al decennialang zo hoort. Andere niet te missen adresjes in het Sprookjesbos zijn Het Meisje met de Zwavelstokjes, het humoristisch aangepakte De Nieuwe Kleren van de Keizer en de iconische Sprookjesboom. Daarnaast vind ik ook De Zes Zwanen een fijn aangepakt tafereeltje. Dit eerder onbekende verhaal werd in 2019 toegevoegd en ligt een beetje verscholen achter het Herautenplein. Wat De Zes Zwanen uniek maakt, is het feit dat er een ride aan verbonden is. Deze boottocht is weliswaar kleinschalig en je kan de bijhorende scènes ook van op de wandelpaden waarnemen, maar ik vind het bewonderenswaardig dat de Efteling de dingen eens anders durfde aanpakken.

MARERIJK

Een groot deel van de huidige Efteling-bezoekers heeft waarschijnlijk niets met sprookjes. Dat hoeft ook niet. Het attractiesegment werd tijdens de afgelopen decennia zo groot dat de term sprookjespark niet langer de lading dekt. Toch bleef de ziel van de Efteling het best bewaard in het Sprookjesbos en het daaraan grenzende Marerijk. Dit blijkt meteen ook the place to be voor liefhebbers van draaimolens. Je vindt er meerdere op het schilderachtige Anton Pieckplein, maar het meest in het oog springende model is de 120 jaar oude Stoomcarrousel. Deze molen is een onderdeel van het charmante Carrouselpaleis, dat z’n bezoekers een heel eind terug in de tijd katapulteert. De carrousel draait zijn rondjes onder begeleiding van klassieke orgelmuziek en verderop in het complex kan je het ruim 50 jaar oude Diorama bewonderen. Deze miniatuurwereld werd door Anton Pieck himself ontworpen en alleen al daardoor is het een kijkje waard.

Als je in de jaren negentig een willekeurig tuincentrum in Nederland of Vlaanderen binnenstapte, kon je er niet omheen: Laven. Deze bolle wezens waren een modern – en opvallend prijzig – alternatief voor klassieke tuinkabouters. Hun oorsprong lag in de Efteling, waar ze sinds het jaar 1990 te zien zijn in het Lavenlaar. Dit sprookjesachtige dorp fungeert als een soort grote walk-through, want er zijn een heleboel schattige tafereeltjes met animatronics te ontdekken. Als het op attracties aankomt, is dit echter een tamelijk oninteressante hoek van het park. Je kan het Lavenlaar weliswaar per Monorail doorkruisen, maar die rondrit stelt niet veel voor. Het gebrek aan een leuke ride en de tamelijk afgelegen locatie zorgen ervoor dat het Lavendorp vaak een van de kalmste plekjes van de Efteling is.

Villa Volta kreeg een prominentere locatie, maar ook bij deze attractie is de populariteit tijdens de voorbije jaren zienderogen gedaald. In dit geval ligt het volgens mij niet zozeer aan de eigenlijke ride, maar wel aan de vertelling die eraan voorafgaat. Het verhaal van de Bokkenrijders wordt namelijk in twee tamelijk langdradige voorshows uit de doeken gedaan. Daarom een oproep van mijn kant: zorg voor een samensmelting van die twee preshows, want de huidige samenstelling is gewoonweg niet evenwichtig. De hoofdshow, daarentegen, blijft in mijn ogen fantastisch. Ik besef dat mad houses hun houdbaarheidsdatum bereikt hebben, maar dit specifieke exemplaar geeft nog steeds een ervaring om U tegen te zeggen. Van het grootse interieur en de desoriënterende bewegingen tot aan de magistrale soundtrack… het plaatje klopt.

Naast Hugo’s vervloekte huis staan er twee poorten. De ene leidt naar een oogstrelend mooi theater, de andere naar een saaie zigzag-wachtruimte. Die eerste optie lijkt uitnodigender, maar schijn bedriegt. Dat theater vormt namelijk het decor voor Raveleijn, een middeleeuwse stuntshow. Het spektakel is visueel sterk en er werd een fantastische soundtrack voorzien. Het verhaal blijft echter vaag en de stunts zijn helemaal niet zo bijzonder. Over buurman Droomvlucht mag ik gelukkig positiever zijn. Deze darkride werd al beschreven als het mooiste dat de Efteling ooit overkomen is. En hoewel ik zelf niet zo’n enorme interesse heb in deze trollen- en elfenwereld, begrijp ik best waar die commentaar vandaan komt. Droomvlucht is namelijk uniek in meerdere opzichten. Het thema is bijzonder, de scènes worden vanuit een vernieuwend perspectief bekeken en ook het ritsysteem voelt anders dan anders. De saaie wachtruimte en het sfeerloze station staan helaas in schril contrast met die belevenis. Daardoor is Droomvlucht niet meteen een spetterend totaalpakket, maar goed… de darkride op zich mag er zijn. Niet mijn favoriete Efteling-ride, maar ik begrijp wel waarom hij na al die jaren zo populair blijft.

REIZENRIJK

Ik ga op reis en neem mee… een vogel, een rode neus, een wit bootje en een zwevende tempel. Dat is alleszins hoe de Efteling erover denkt in het Reizenrijk. De rode clownsneus hoort alvast bij Carnaval Festival, een attractie die je kan beschouwen als het plaatselijke antwoord op Disney’s bekende It’s a Small World. Je maakt hier namelijk een vrolijke reis langs verschillende werelddelen en je wordt onderweg met een onvergetelijk melodietje geconfronteerd. Volgens sommige fans is Carnaval Festival te cartoonesk en te plat om een plaats te verdienen in de Efteling, maar ik ga niet akkoord. De attractie trakteert me telkens weer op een heerlijk feel-good-momentje en ondanks de respectabele leeftijd zien de scènes er nog steeds fris uit. ‘Niet te missen’ is misschien wat overdreven, maar toch zal ik Carnaval Festival niet snel overslaan tijdens een dagje Efteling.

Vlak naast Carnaval Festival ontdekken we de Wereld van Sindbad. Deze oosterse zone verrees op de fundamenten van het oude Avonturen Doolhof en maakte een einde aan de aanhoudende controverse rond Monsieur Cannibale. Die familiale draaimolen werd jarenlang bestempeld als racistisch en niet meer van deze tijd. Men pakte het probleem aan en het resultaat mag gezien worden. De huidige Sirocco is immers een juweeltje. Hoewel het in wezen een simpele theekopjesmolen blijft, overtuigt Sirocco met zijn prachtige vormgeving en een knappe soundtrack. Daarnaast vind je in de Wereld van Sindbad ook Archipel, een waterspeelplaats met een exotische vormgeving. We behoren uiteraard niet tot het doelpubliek van deze speelruimte, maar ik kan de visuele uitwerking van Archipel zeker smaken.

De Wereld van Sindbad is een relatief recente toevoeging, maar oosterse sferen zijn niks nieuws in de Efteling. Fata Morgana is al decennialang een vaste waarde en ook Vogel Rok baseert zich op de verhalen van 1001 Nacht. Deze overdekte achtbaan verschuilt zich achter een adelaar met een spanwijdte van ruim twintig meter. De ingang van deze rollercoaster is legendarisch, maar geldt dat ook voor hetgeen er achter die reusachtige gevel ligt? Het valt te betwijfelen. Vogel Rok heeft het probleem dat ie al verscheidene renovaties onderging, maar nooit eentje met een overkoepelende visie. Daardoor moeten bezoekers zich vandaag door een krappe wachtruimte wringen en genoegen nemen met een kille stationshal, beiden totaal verschillend qua stijl. En hoewel de decoratie tijdens de rit al enkele malen geüpdatet werd, zijn er ook daar geen wonderen verricht. Jammer dat hier zo veel kansen onbenut blijven, want de coaster op zich vind ik heerlijk. Vogel Rok is soepel, relatief intens en lijkt veel sneller dan ie daadwerkelijk is. In combinatie met de haast immer korte wachttijden ligt de herhalingswaarde van Vogel Rok dus hoog, maar ik hoop echt dat men ooit de thematiek naar het huidige Efteling-niveau kan tillen.

Ik ben zo’n pretparkfan die zijn fototoestel haast altijd in aanslag heeft. Het panoramische uitzicht vanuit een attractie als Pagode is voor mij dus een zegen. Dit Flying Island werd geleverd door Intamin en valt op omwille van z’n uitgesproken Aziatische vormgeving. Je bereikt tijdens de vlucht een hoogte van 45 meter en dat is genoeg om alle Rijken (op z’n minst vanuit de verte) te kunnen gadeslaan. Niet geïnteresseerd om de hoogte in te gaan, maar wel zin in een uitzicht? Ook bij Gondoletta worden bezoekers op toffe views getrakteerd, maar dan wel van op het water. Deze bootvaart vindt plaats op de prachtige Siervijver en biedt vooral een blik op de wondermooie Efteling-natuur. Qua duurtijd is dit trouwens de langste ride van het park: je zit maar liefst 20 minuten lang in het bootje.

RUIGRIJK

De ene ervaart een vaartocht met Gondoletta als een aangenaam moment van rust, de andere vindt het doodsaai. Als je bij die tweede categorie hoort, is het hoogstwaarschijnlijk beter om koers te zetten richting Ruigrijk. Dit gebied ligt in de zuidoostelijke hoek van het park en bevat veruit de spectaculairste attracties. Een van de blikvangers in dit parkgedeelte is Python, een inversieachtbaan uit 1981. Met zijn twee loopings en dubbele corkscrew was het in die tijd een innoverende en voor velen angstaanjagende rollercoaster. En hoewel we tegenwoordig gewend zijn aan heftigere coasters, blijven de g-krachten van Python me verbazen. De inversies zijn krachtig en tijdens de afsluitende helix zie ik kortstondig sterretjes. Een in 2018 doorgevoerde totaalrenovatie heeft er trouwens voor gezorgd dat Python nog heel wat jaren mee kan. Enerzijds is dat fantastisch, want de baan heeft voor vele Efteling-bezoekers een grote nostalgische waarde. Anderzijds had ik het geen ramp gevonden als men Python had ingeruild voor een meer eigentijdse rollercoaster met een diepgaander thema. Qua vormgeving is dit immers een van de zwakste attracties in het hele park.

Matig thema is gelukkig geen constante in het Ruigrijk. De Nederlandse VOC-geschiedenis leverde bijvoorbeeld inspiratie voor twee fraai ogende attracties. Dat zijn de Halve Maen (een van ‘s werelds grootste schommelschepen) en De Vliegende Hollander, een waterachtbaan uit het jaar 2007. De ervaring start in een wachtruimte die zo mooi is dat je het eerder als een walk-through mag beschrijven. De zogenaamde Smokkelgang zet een duistere toon, de havenhuisjes zijn ontzettend sfeervol en de vormgeving van het opstapstation is fenomenaal. Daarnaast verdient ook de huiscomponist van de Efteling een pluim, want de muzikale begeleiding van deze ride is fantastisch. De eigenlijke attractie, daarentegen, is er eentje met plus- en minpunten. De darkride heeft bijvoorbeeld veel charme, vooral omdat men tijdens de afgelopen jaren veel geld investeerde in het upgraden van dit gedeelte. Het achtbaangedeelte en de splash zijn daarentegen matig. Als thrillride schiet De Vliegende Hollander dus tekort, maar qua theming werd hier een puike prestatie geleverd.

De Vliegende Hollander staat vaak garant voor hoge wachttijden. Een andere topattractie die regelmatig lange rijen heeft, is Joris en de Draak. Eigenlijk is dat een beetje gek, want het ding heeft een theoretische capaciteit van maar liefst 1.700 bezoekers per uur. Toch wordt die zelden of nooit bereikt. Ik geef toe dat het tegenwoordig opmerkelijk vlotter gaat dan tien jaar geleden, maar de doorsnee bezoeker heeft blijkbaar nog steeds moeite met zo’n banale klikgordel. Dat is jammer, want het zorgt vaak voor tergend trage dispatches. Joris en de Draak is daardoor een ride die we meestal slechts één keer op een dag bezoeken, terwijl ik deze duellerende houten achtbaan eigenlijk veel vaker zou willen doen. Het is en blijft immers een eersteklas rollercoaster met een enorm hoog fungehalte. Beide banen zijn perfect gesynchroniseerd en ze bevatten een aantal geslaagde confrontaties met de tegenpartij. Bovendien bieden beide tracks het typerende onstuimige woodie-gevoel, zonder ook maar één tel te ruw of onaangenaam te worden. Ondanks het feit dat de thematische omkadering tamelijk summier is, behoort Joris en de Draak tot mijn favoriete Nederlandse achtbanen.

De Efteling werd geruime tijd beschouwd als een plek waar achtbaanliefhebbers niks te zoeken hadden. En hoewel dat cliché nog steeds heerst in een bepaald deel van de fancommunity, valt er eigenlijk niets te klagen over het Eftelingse coasteraanbod. Het park biedt niet minder dan acht credits en dit was zelfs het eerste Benelux-park dat ons een B&M schonk. Die heuglijke dag ligt al een hele tijd achter ons, maar het resultaat blijft natuurlijk in al z’n glorie zichtbaar. Baron 1898 wordt door Nederlanders liefkozend de B’ron genoemd en naar mijn gevoel is het de ride waar door reguliere gasten het vaakst over gesproken wordt. Het ding ziet er dan ook adembenemend uit. De iconische schachttoren is visueel zo knap dat ik er een hele dag dromerig naar zou kunnen staren. Daarnaast wordt de rit voorafgegaan door twee sfeerversterkende preshows, die het verhaal achter deze Kathedraal van Staal uit de doeken doen. Ook qua thrill stelt de B’ron niet teleur. Ik deed al beduidend grotere soortgenoten in Azië en Amerika, maar ik ervoer de vrije val niet noodzakelijk intenser dan in Kaatsheuvel. Mijn verdict over Baron 1898 is dus simpel: knap werk, Efteling! Zelden vielen de puzzelstukjes van decoratie, verhaal en een sensationele rollercoaster zo naadloos in elkaar. Het feit dat we ‘s namiddags amper een kwartier moeten aanschuiven, is trouwens al helemaal top.

ANDERRIJK

Het is niet eenvoudig om pretparkfans tevreden te stellen. Zeker de Efteling, een park met een grote en extreem toegewijde fanbase, moet doorgaans aan torenhoge verwachtingen voldoen. Toen men in 2022 afscheid nam van het Spookslot en aankondigde dat er een vervanger zou komen, stond het park dan ook voor een loodzware opdracht. Hoe zou men in godsnaam een beleving creëren die in de voetsporen van zo’n legendarische attractie kon treden? Sinds de herfst van 2024 is het antwoord op die vraag te ontdekken bij Danse Macabre. De naam verklapt alvast dat het spookachtige thema en de iconische soundtrack behouden bleven. Toch veranderde de setting drastisch. De attractie bevindt zich nu in het Huyverwoud, een minigebied met een onheilspellend karakter. We vinden er een nieuwe shop, een knap gethematiseerd sanitair blok en uiteraard de kapel waarin de macabere dans plaatsvindt. Aan de toegangspoort van de attractie maken we voor het eerst kennis met het zwarte katje dat een verrassende hoofdrol speelt in het verhaal. Daarachter liggen de wachtruimte en voorshow, die beiden geïntegreerd werden in de sfeervolle kapeltuin.

Onze eerste indrukken van Danse Macabre zijn excellent en ook achter de kapeldeur gaat de visuele verwennerij voort. Mag ik zeggen dat deze ervaring op alle vlakken een verbetering is ten opzichte van het Spookslot? Terwijl je vroeger passief naar een mechanisch toneeltje stond te kijken, zuigt Danse Macabre je helemaal op in de actie. Ik ben niet alleen enthousiast over de prachtige zaal waarin de koorbanken ronddansen, maar ook het wereldwijd unieke ritsysteem en de talrijke knipogen naar het Spookslot zijn een applausje waard. Daarnaast werden er een aantal briljante nieuwe effecten geïntroduceerd (ik ben ongetwijfeld niet de enige persoon die met grote ogen naar de harpiste zat te kijken) en is er een duidelijke, doch niet overheersende verhaallijn. Kortom: Danse Macabre brengt in mijn ogen een meer dan volmaakte ode aan het Spookslot. Het is in mijn ogen zelfs een van de sterkste attracties die het ontwerpteam van de Efteling ooit ontwikkelde.

De ene vervanger is de andere niet. Danse Macabre is beduidend attractiever dan zijn voorganger, maar Max & Moritz is in mijn ogen geen waardige opvolger voor de legendarische bobsleebaan. Bob was themaloos, maar geliefd bij de meeste Efteling-liefhebbers. Bij Max & Moritz zie je het tegengestelde gebeuren: de attractie heeft beduidend meer decoratie, maar er werden ook een hele hoop kansen onbenut gelaten. Ten eerste is de wachtruimte veel te simpel en werd er geen beschutting tegen zon of regen voorzien. Ten tweede slingeren de tracks over een relatief vlak terrein, terwijl een bergachtig Alpenlandschap (inclusief enkele tunnels) perfect bij deze ride zou passen. Ten derde is er nauwelijks interactie met de omgeving, wat jammer is voor de toeschouwers. Een bocht over het aangrenzende – ontzettend gezellige – plein zou een welgekomen dynamiek naar dit parkgedeelte brengen. Toch is er ook goed nieuws: het interieur van het station is tof en als familieachtbanen leveren Max & Moritz een uitstekende ritervaring. Ik wil dus niet beweren dat dit de slechtste investering is die Efteling ooit deed, maar of er veel meer potentieel in deze locatie zat? Ab-so-luut.

Als er ooit prijzen uitgereikt worden voor het meest zinloze themagebied, krijgt Anderrijk mijn nominatie. Natuurlijk is het niet vanzelfsprekend om een verhaal te verzinnen waar Inca’s, oosterse harems, spookachtige orkesten en Anton aus Tirol een rol in spelen, maar het blijft een lachwekkende naam. Toch verdient Anderrijk de nodige aandacht, want deze zone bevat enkele attracties die bij de grote publieksfavorieten gerekend mogen worden. Nieuwigheid Danse Macabre hoort daar uiteraard bij, maar ook bij Piraña ontstaan er op mooie zomerdagen gegarandeerd lange rijen. Gelukkig krijgen bezoekers daar een kwalitatief sterke ervaring voor terug. Piraña heeft niet alleen een prachtige setting, maar hij duurt ook verrassend lang en bevat enkele intense stroomversnellingen. Ik hou sowieso het meest van dit soort klassieke rapid rivers, waar de interactie tussen de verschillende boten sfeerversterkend werkt. Ondanks het feit dat Piraña ‘s werelds op een na oudste rapid river is, blijft het een van de allerbeste exemplaren die ik ken.

Bijna even oud en minstens even briljant is Fata Morgana, de darkride die wat verderop ligt. Alleen al de locatie van het paleis, aan de oevers van de Vonderplas, is schitterend. Wat mij betreft vormen enkel de overdekte meandering en het saai vormgegeven station een doorn in het oog, want verder is Fata Morgana een staaltje eye-candy. De rit bestaat namelijk uit een aantal scènes die allen de perfectie benaderen. Soms zijn die scènes volgestouwd met weelderige decoratie, andere passages putten dan weer power uit hun no-nonsense aanpak. Het is dansen op een slappe koord om daar een juist evenwicht in te vinden, maar Efteling is er op een unieke wijze in geslaagd. Ik wil benadrukken dat het ding inmiddels al sinds 1986 mee draait, waardoor je het gerust een hoogbejaarde mag noemen. Andere darkrides uit die tijd zijn Silbermine (RIP) in Phantasialand, de originele Piraten in Batavia (RIP) van Europa-Park en El Paso Special in Bobbejaanland. Maak gerust de vergelijking om te beseffen dat Efteling een mirakel verrichtte tijdens de jaren tachtig.

Dubai, Las Vegas, Kaatsheuvel. Ik moet toegeven dat ik in de lach schoot toen de Efteling zichzelf met deze wereldsteden vergeleek. Het had te maken met Aquanura. Deze watershow werd immers geleverd door het bedrijf dat ook verantwoordelijk was voor de Dubai Fountain en Fountains of Bellagio. Sinds de opening in 2012 zijn er al verschillende shows de revue gepasseerd, maar wij krijgen deze keer Efteling Symphonica te zien. Het is een muzikale reis langs de verschillende Rijken, die visueel kracht bijgezet wordt door ruim veertig meter hoge fonteinen. We spotten langs de oevers van het meer ook de vier gloednieuwe Bakens van Licht, lantaarns waarop verwijzingen naar de Rijken en attracties verschijnen. Al bij al mogen we Efteling Symphonica beschrijven als een uitstekend slotakkoord van de dag. Toch wil ik daarbij vermelden dat onze positieve ervaring grotendeels te danken is aan het feit dat wij de voorstelling in complete duisternis mogen bewonderen. Bij daglicht heeft Aquanura helaas minder impact, dus tussen maart en oktober zijn de omstandigheden meestal minder ideaal.

Ik heb een speciale liefde voor themaparken die de dingen net een beetje anders aanpakken. Een spookhuis beleven vanuit draaiende koorbanken? Yes please. Samenwerken met B&M om zelfs de ondersteuningen van een achtbaan in het thema te laten passen? Heel tof. De kroonjuwelen van een poedelnaakte keizer bedekken met een strategisch geplaatst fonteintje? Heerlijk. Het zijn zulke dingen die de Efteling onderscheiden van andere themaparken. Naast deze excentrieke uitspattingen heeft de Efteling trouwens ook z’n basiszaken mooi op orde. De meeste attracties behalen een prima capaciteit, het personeel is vriendelijk en het horeca-aanbod is tijdens de voorbije jaren aanzienlijk verbeterd. Ik ga niet beweren dat dit ‘s werelds meest perfecte themapark is, maar Efteling hoort naar mijn mening absoluut bij de Europese top vijf.

We dansten in een bespookte kapel, we reisden rond de wereld met een catchy melodietje en we ontdekten wat Kaatsheuvel gemeen heeft met Dubai. En weet je wat het allermooiste is? Het gebeurde allemaal op minder dan zeventig kilometer van onze voordeur. De Efteling is een plek waar Nederlanders trots op mogen zijn, maar ook als Vlaming voelt het telkens een beetje als thuiskomen. Ik zeg dus graag: bedankt voor de mooie ervaringen en tot heel snel!